Ετοίμασε έναν σάκο μόνο με τα απαραίτητα: λίγα ρούχα, κάποια φάρμακα, τη φωτογραφική της μηχανή και ένα αντίγραφο του πτυχίου Ιατρικής που μόλις είχε λάβει από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ολα τα υπόλοιπα απλώς θα προσέθεταν βάρος στο δύσβατο ταξίδι που την περίμενε μέσα στη ζούγκλα του Νοτίου Μεξικού. Η οικογένειά της δεν είχε ιδέα για τα ριψοκίνδυνα σχέδια της, ωστόσο η Γκαλίνα Ξανθοπούλου, 26 ετών, ήταν αποφασισμένη: θα δούλευε ως γιατρός για τις αυτόνομες κοινότητες των Ζαπατίστας στην Τσιάπας, την πιο πλούσια σε φυσικούς πόρους (βλάστηση, μέταλλα, πετρέλαιο) Πολιτεία του Μεξικού, όπου ζουν... οι φτωχότεροι πολίτες όλης της χώρας!
«Για χρόνια διάβαζα για το κίνημα των Ζαπατίστας και είχα εντυπωσιαστεί από το θάρ ρος τους. Εξαθλιωμένοι ιθαγενείς στα μακρινά χωριά της Τσιάπας, ξεχασμένοι από το μεξικανικό κράτος, χωρίς γιατρούς καιδασκάλους, χωρίς καν να μιλούν ισπανικά οι περισσότεροι, αποφάσισαν να ορθώσουν το ανάστημά τους και να διεκδικήσουν αξιοπρέπεια και ισονομία»
Επειτα από μήνες διαβίωσης σε καλύβες από ξύλα και λάσπη,όπου η τουαλέτα είναι μια τρύπα στο έδαφος και απαιτείται πεζοπορία ως και 40 λεπτών για να βρεις νερό, ηΓκαλίνα Ξανθοπούλουεπέστρεψε στον «πολιτισμό» αλλαγμένη. «Οι Ζαπατίστας δεν είχαν τίποτε και μοιράζονταν τα πάντα. “Για όλους όλα, για εμάς τίποτα” ήταν το ρητό τους.Εμείς έχουμε τα πάντα και συνεχίζουμε να γκρινιάζουμε. 'Ισως φαίνεται αστείο αλλά ακόμη και σήμερα, κάθε φορά που ανοίγω τη βρύση και τρέχει καθαρό νερό, νιώθω ευγνωμοσύνη...».
λέει η Γκαλίνα με ενθουσιασμό στο «Βήμα».
Μόλις τελείωσε την Ιατρική αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα να βάλει και αυτή το «λιθαράκι» της στην προσπάθεια των ιθαγενών, ωστόσο το να φθάσει κανείς σε αυτούς δεν ήταν απλή υπόθεση. «Οι αυτόνομες κοινότητες θεωρούνται παράνομες από το κεντρικό κράτος. Υπάρχει πολλή δυσπιστία, κατασκοπεία, συχνά επεμβαίνουν στρατιωτικές ή παραστρατιωτικές οργανώσεις. Επί έξι μήνες, όταν με ρωτούσαν πώς βρέθηκα στην Τσιάπας,απαντούσα με υπεκφυγές ότι “απλώς ταξιδεύω”. Πέρασα δύο μήνες στο Μεξικό προσπαθώντας να βρω έναν σύνδεσμο με τις κοινότητες» εξηγεί.
Οι Ζαπατίστας δεν ζητούν ελεημοσύνη και συνεπώς οι ξένοι εθελοντές δεν έρχονται ως «σωτήρες» αλλά ως εκπαιδευτές που μεταφέρουν τις γνώσεις
τους στους ιθαγενείς ώστε αυτοί να οικοδομήσουν μια αυτόνομη οργάνωση υγείας και παιδείας. Στον τομέα της υγείας ειδικότερα ισχύει το ακόλουθο σύστημα: κάθε χωριό 100-200 ατόμων επιλέγει τον λεγόμενο «promotor de salud» («προωθητής υγείας») ο οποίος αφήνει... τα χωράφια και αναλαμβάνει να εκπαιδευτεί ως νοσοκόμος της κοινότητας.
«Οι “προωθητές υγείας” ήταν στην ουσία απλοί αγρότες που το πολύ να είχαν πάει ως τη δευτέρα δημοτικού. Το βασικό τους προτέρημα ήταν ότι μιλούσαν λίγα ισπανικά. Σκεφθείτε ότι σε αυτούς τους αγρότες έπρεπε να μιλήσουμε για ανάταξη εξαρθρωμάτων, πρώτες βοήθειες και στρεπτόκοκκο και να κατορθώσουμε να συνεννοηθούμε!» διηγείται η Γκαλίνα.
Επί έξι μήνες ταξίδευε από χωριό σε χωριό μέσα στη ζούγκλα μαζί με μια ομάδα δέκα γιατρών, νοσοκόμων και διαιτολόγων, με γαϊδούρι ή με τα πόδια, διδάσκοντας τα στοιχειώδη, όπως το... βράσιμο του νερού και την προσωπική υγιεινή. Για να διδάξουν ανατομία έσφαζαν ένα γουρούνι και μετά το έραβαν για να εκπαιδευθούν στα ράμματα. Στο τέλος, φυσικά, το γουρούνι κατέληγε στην κατσαρόλα, μια και ήταν σπάνια πολυτέλεια να υπάρξει χοιρινό ή έστω καμιά κότα στο τραπέζι.
«Οι άνθρωποι εκεί πεθαίνουν από απλά νοσήματαδιότι τους λείπουν βασικές γνώσεις. Αλλωστεοι τοπικές αρχές ποτέ δεν βοήθησαν. Δεκάδες ιθαγενείς πέθαναν στην πόρτα του νοσοκομείου από πνευμονία ή απλές λοιμώξειςγιατί οι γιατροί δεν τους δέχονταν.Επίσηςστο παρελθόν κρατικοί γιατροί επισκέπτονταν τα χωριά και παραπλανώντας τις γυναίκεςτουςτοποθετούσαν σπιράλ χωρίς οι ίδιες να το γνωρίζουνώστε να περιορίσουν την τεκνοποιία,με αποτέλεσμα αιμορραγίες ή ακόμη και θανάτους! Αυτό εξηγεί και τη μεγάλη δυσπιστία τους απέναντι στους ξένους γιατρούς» διηγείται η Γκαλίνα.
Ωστόσο μέσα στην απόλυτη φτώχεια (μια οικογένεια ιθαγενών ζει με περίπου 3-5 ευρώ την ημέρα και απαρτίζεται από... δέκα άτομα κατά μέσον όρο) αυτό που επικρατούσε δεν ήταν η μιζέρια αλλά η «αξιοπρέπεια, η χαρά ότι αγωνίζονται για την ελευθερία τους. Επειτα από αιώνες εκμετάλλευσηςοι ιθαγενείς της Τσιάπας νιώθουν πλέον υπερήφανοι για την ταυτότητά τους. Και δείχνουν τρομερή ευγνωμοσύνη σε εμάς τους ξένους που ερχόμαστε να τους βοηθήσουμε. Αλλος μας χάριζε μια κότα, άλλος λίγα αβγά, άλλος μας έπαιρνε από πίσω στα βουνά κρατώντας μια μαχαίρα, μη τυχόν και μας συμβεί τίποτα! Ηταν συγκινητικό» θυμάται η Γκαλίνα.
Την 1η Ιανουαρίου 1994 περίπου 3.000 ένοπλοι Ζαπατίστας κατέλαβαν πόλεις της Πολιτείας Τσιάπας,ενώ την επόμενη ημέρα 40.000 άνδρες του μεξικανικού στρατού αντεπιτέθηκαν,με αποτέλεσμα οι Ζαπατίστας να καταφύγουν στη γύρω ζούγκλα. \344 Στις 12 Ιανουαρίου 1994 συμφωνήθηκε ανακωχή η οποία διακόπηκε από επίθεση του μεξικανικού στρατού τον Φεβρουάριο του 1995.Ως αποτέλεσμα πολλά χωριά των ιθαγενών ερημώθηκαν και η πλειονότητα από αυτούς κατέφυγε στα βουνά και συνέχισε την αυτόνομη δράση της.
Το 2001 διοργανώθηκε μεγάλη πορεία στην Πόλη του Μεξικού για τους Ζαπατίστας με συμμετοχή εκατομμυρίων πολιτών.Το Κογκρέσο δεν εισάκουσε τα αιτήματά τους και οι Ζαπατίστας προχώρησαν στην ίδρυση 32 αυτόνομων κοινοτήτων στην Τσιάπας,οι οποίες ωστόσο δεν αναγνωρίζονται επισήμως από το μεξικανικό κράτος.
Την τελευταία δεκαετία επικρατεί «ταραγμένη ειρήνη» στην Τσιάπας καθώς ο στρατός ή παραστρατιωτικές οργανώσεις συχνά επεμβαίνουν με επιχειρήσεις εκφοβισμού,καταστροφές σοδειών,αφαίρεση χωραφιών,διακοπή νερού ή ρεύματος,συλλήψεις και κατά περιόδους δολοφονίες ιθαγενών.
Οι Ζαπατίστας (Ζαπατιστικός Στρατός για την Εθνική Απελευθέρωση- ΕΖLΝ) πήραν το όνομά τους από τονΕμιλιάνο Ζαπάτα, σημαντική προσωπικότητα της Μεξικανικής Επανάστασης του 1910,ο οποίος αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των ιθαγενών και τον αναδασμό της γης.
Διασημότερος εκπρόσωπος των Ζαπατίστας είναι ο«Υποδιοικητής Μάρκος»(φωτογραφία δεξιά).Η πραγματική ταυτότητά του είναι άγνωστη,ενώ έχει χαρακτηρισθεί από τα διεθνή μέσα ο «μεταμοντέρνος Τσε Γκεβάρα».
Βασικά αιτήματα των Ζαπατίστας είναι η προάσπιση των δικαιωμάτων των ιθαγενών,ο αναδασμός της γης, η άμεση δημοκρατία,η αυτοδιαχείριση και η ίση πρόσβαση στα δημόσια αγαθά.
Αντιτίθενται στην παγκοσμιοποίηση και στον φιλελευθερισμό και δημιουργούν αυτόνομες δομές εκπαίδευσης,υγείας και αγροτικής παραγωγής, χωρίς να δέχονται ενισχύσεις από το κράτος (αυτόνομα σχολεία, κέντρα υγείας, νοσοκομεία,συνεταιρισμούς,κέντρα διανομής προϊόντων,λαϊκά μαγειρεία, κοινοτικά ραδιόφωνα κτλ.).
Το κίνημα των Ζαπατίστας έχει εκατομμύρια υποστηρικτές από όλον τον κόσμο,ανάμεσά τους και διάσημοι καλλιτέχνες και συγκροτήματα, όπως οιΜανού Τσάο, Rage Αgainst the Μachine, Αctive Μember,Θανάσης Παπακωνσταντίνου , Χαΐνηδες, Σωκράτης Μάλαμας, Γιάννης Αγγελάκας κ.ά.
>shirley
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου