Πώς θα μπορούσαν να αλλάξουν την όψη του πλανήτη προϊόντα όπως το iPhone4 της Apple, που μόλις έκανε την εμφάνισή του στην αγορά; Ο Μπράιαν Φανγκ του foreignpolicy.com κατέγραψε ορισμένες από τις επιπτώσεις του νέου (γκάτζετ και κάθε παρόμοιου προϊόντος) στην οικονομία, το περιβάλλον, ακόμη και τη διεξαγωγή του πολέμου.
Πρώτες ύλες
Το κολτάν (συντομογραφία για τον κολουμβίτη-τανταλίτη) είναι ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό στη θερμότητα υλικό, το οποίο μπορεί να διατηρήσει πολύ υψηλό ηλεκτρικό φορτίο για μεγάλο διάστημα. Το γεγονός αυτό καθιστά το κολτάν ιδεώδες για το σχεδιασμό ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, με αποτέλεσμα να το συναντούμε σχεδόν σε κάθε κινητό τηλέφωνο ανά τον κόσμο, καθώς και σε αρκετές άλλες συσκευές. Στο iPhone χρησιμοποιείται για την παραγωγή φορτιστών, οι οποίοι προσφέρουν μεγαλύτερη αυτονομία και βελτιώνουν τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας.
Υποστηρίζεται βασίμως ότι σύντομα το κολτάν θα ένα μία από τις πιο πολύτιμες και διαφιλονικούμενες πρώτες ύλες στον πλανήτη, μαζί με το πετρέλαιο και το νερό. Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα κολτάν βρίσκονται στην Αυστραλία, τη Βραζιλία, τον Καναδά και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό.
Μολονότι οι μεγαλύτερες ποσότητες κολτάν εξάγονται από την Αυστραλία, η χώρα που έχει βιώσει με τον πιο οδυνηρό τρόπο τις επιπτώσεις της αυξανόμενης διεθνούς ζήτησης είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, στις ανατολικές επαρχίες της οποίας παιδιά ηλικίας έως και δέκα ετών εξορύσσουν με τα χέρια το πολύτιμο υλικό υπό την επίβλεψη ανταρτών. Τα κέρδη του προσοδοφόρου εμπορίου του κολτάν δεν αποφέρουν σχεδόν τίποτε στο ίδιο το Κονγκό, αντίθετα χρηματοδοτούν τη δράση των ανταρτών, την ώρα που οι τελικοί αποδέκτες του προϊόντος στη Δύση κάνουν πως δεν γνωρίζουν. Σύμφωνα μάλιστα με έκθεση του ΟΗΕ, χρονολογούμενη από το 2001, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της γειτονικής Ρουάντα και του Μπουρούντι κατονομάζονται ως υπεύθυνοι για τη διαιώνιση της ένοπλης σύγκρουσης στην περιοχή, που μετρά 7 εκατομμύρια νεκρούς τα τελευταία 12 χρόνια.
Από την πλευρά της η Apple υποστηρίζει ότι ζητά από τους προμηθευτές της να αποδείξουν ότι τα υλικά που παρέχουν έχουν παραχθεί σε ένα «κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνο περιβάλλον». Ωστόσο, προσθέτει, ότι η «αλυσίδα προμηθειών» είναι «μακρά και περίπλοκη» και θα χρειαστεί να χαρτογραφηθεί και να ρυθμιστεί.
Εργασία
Η διαδρομή του iPhone, του iPad και πολλών υπολογιστών Μacintosh που έχουμε στην κατοχή μας πιθανότητα ξεκίνησε από κάποιο εργοστάσιο της ταϊβανέζικης εταιρείας Foxconn στην ηπειρωτική Κίνα. Ελάχιστοι είχαν ακούσει αυτή την εταιρεία που έχει αναλάβει τη συναρμολόγηση των προϊόντων της Apple πριν από το κύμα αυτοκτονιών εργαζομένων στο εργοστάσιό της στο Σενζέν της Κίνας τον περασμένο μήνα. Οι 10 αυτοκτονίες έφεραν την κατακραυγή και η κατακραυγή την υποχώρηση της Foxconn, η οποία συμφώνησε να προχωρήσει σε αυξήσεις της τάξης του 30%.
Δεν πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο: Η υπερεκμετάλλευση που βιώνουν τα 149 εκατομμύρια των εσωτερικών μεταναστών της Κίνας ήρθαν θεαματικά στο προσκήνιο το τελευταίο διάστημα με τις απεργίες που σημειώθηκαν στα εργοστάσια των εταιρειών Honda και Hyundai και οι οποίες συνάντησαν παραδόξως τη συνηγορία του επίσημου Τύπου αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού Ουέν Τζιαμπάο, που στις 14 Ιουνίου ζήτησε να επιδειχθεί περισσότερος «σεβασμός» στους εργάτες.
[[pagebreak]]
Περιβάλλον
Σύμφωνα με την Apple, ένα iPhone στη διάρκεια της ζωής του ευθύνεται για 55 κιλά εκπομπών άνθρακα. Αν σκεφθούμε ότι κάθε τρεις μήνες πωλούνται παγκοσμίως 8,75 συσκευές, προκύπτει ότι από το iPhone παράγονται 500.000 τόνοι εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ανά τρίμηνο – γεγονός που αναδεικνύει το τεράστιο «αποτύπωμα» του κλάδου της κινητής τηλεφωνίας στο περιβάλλον.
Τον περασμένο Μάρτιο, η ανταγωνίστρια της Apple, Research in Motion, παραγωγός του BlackBerry, συμμετείχε με άλλες 23 εταιρείες, όπως η AT&T, η Nokia, και η Hewlett-Packard, στη συγκρότηση της «Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας Ηλεκτρονικής Αειφορίας» (GeSI), που αποβλέπει στην προώθηση των «πράσινων τηλεπικοινωνιών». Από την πλευρά της, η Apple συμμετέχει στην Electronic Industry Citizenship Coalition, η οποία προσθέτει στην ατζέντα θέματα εργασιακών σχέσεων και υγείας.
Ωστόσο, σύμφωνα με φετινή έρευνα της Greenpeace, από όλες τις εταιρείες του κλάδου, μόνο η Nokia και η Ericsson περνούν τη βάση στην κατάταξή τους ως προς τη χρήση τοξικών υλικών και την ανακύκλωση. Αντίθετα, η Apple, η LG, η Motorola και η Samsung καλούνται «να κάνουν περισσότερα». Ο επικεφαλής της Apple, Στιβ Τζομπς, σε μια σπάνια γραπτή τοποθέτησή του προς το κοινό, ανέλυσε τους περιβαλλοντικούς στόχους της εταιρείας. Ως εδώ η Apple έχει καταργήσει, όπως υποστηρίζει, τη χρήση καδμίου, αρσενικού, υδραργύρου και άλλων τοξικών υλικών.
Εκπαίδευση
Σε πλήρη αντίθεση προς τη συνεχιζόμενη παγκοσμίως αύξηση του κόστους εξασφάλισης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα προϊόντα της Apple έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν σε φοιτητές όλου του κόσμου πρόσβαση σε πανεπιστημιακές παραδόσεις πρώτης γραμμής.
Το iTunes U, που λάνσαρε η Apple το 2007, όχι μόνο συνδυάζει την εξ αποστάσεως μάθηση από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη σε ρυθμούς και με κόστος που καθορίζει ο διδασκόμενος, αλλά έχει βρει και τη στήριξη μεγάλων ονομάτων του ακαδημαϊκού χώρου.
Το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIΤ), από το 2007, προσφέρει online 2.000 κύκλους μαθημάτων, μιμούμενο το παράδειγμα του Στάνφορντ, του Χάρβαρντ, του Κέμπριτζ και της Οξφόρδης. Μόνο το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009, οι χρήστες κατέβασαν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο μαθήματα από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Το βρετανικό Open University άρχισε πρόσφατα να προσφέρει δωρεάν μέσω iTunes, iPhone ή iPod έναν κύκλο 30 μαθημάτων για την κατάρτιση εκπαιδευτικών στην υποσαχάρια Αφρική. Το ίδιο ίδρυμα σε συνεργασία με τη UNICEF προσφέρει εκπαιδευτικό υλικό σε παιδιά που έχουν προσβληθεί από HIV/AIDS.
Πόλεμος
Από το GPS μέχρι το φούρνο μικροκυμάτων, πολυάριθμες εφαρμογές της καθημερινής μας ζωής έλκουν την καταγωγή τους από καινοτομίες που πρωτοαναπτύχθηκαν στον εξοπλιστικό τομέα. Τώρα η τάση αντιστρέφεται: εταιρείες όπως η Raytheon και η Knight΄s Armament αναπτύσσουν νέες τηλεπικοινωνιακές δυνατότητες και το Πεντάγωνο σπεύδει να τις αγοράσει.
Όπως συμβαίνει με τις εφαρμογές τρίτων που ενσωματώθηκαν στο iPhone, ενισχύοντας τις δυνατότητές του, έτσι και η υπηρεσία Έρευνας και Τεχνολογίας (DARPA) των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων βασίζεται στο έργο των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών, για να διαμορφώσει τον «πολεμιστή του μέλλοντος». Έτσι, εφαρμογές, όπως η BulletFlight, δίνουν στους ελεύθερους σκοπευτές τη δυνατότητα να συνυπολογίσουν την απόσταση του στόχου τους, τη θερμοκρασία, την υγρασία και την κατεύθυνση του ανέμου. Η One Force Tracker χαρτογραφεί τις θέσεις των φίλιων δυνάμεων σε πραγματικό χρόνο. Η Vcommunicator παράγει αυτόματες μεταφράσεις από τα αραβικά, τα κουρδικά και δύο γλώσσες του Αφγανιστάν.
* Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" της 3ης Ιουλίου
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου