Troktiko (3)

Από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

Αρκετό καιρό προτού η εγχώρια δημοσιογραφία των μπλογκ θρηνήσει το πρώτο της στέλεχος από ένα δολοφονικό χτύπημα, μετρούσε την απήχησή της στην ελληνική κοινωνία με εκατοντάδες χιλιάδες «χτυπήματα» στις ηλεκτρονικές τους διευθύνσεις.

(Εικόνα: Δημοσίευμα ξένης εφημερίδας που χαρακτήρισε «πέμπτη εξουσία» το «Τρωκτικό».)

Τα «hits» σε ιστοσελίδες όπως το troktiko.blogspot.com χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια ως όπλο που ανταγωνίζεται σε επιρροή τις κυκλοφορίες των εφημερίδων και τη θεαματικότητα ή ακροαματικότητα των ηλεκτρονικών ΜΜΕ. Κι αυτό βρίσκει ανταπόκριση σε όλο και περισσότερους θεσμικούς φορείς, πολιτικούς, επιχειρηματίες, παραδοσιακούς δημοσιογράφους, παραγωγούς εκπομπών αλλά και απλούς πολίτες, που τα τροφοδοτούν με πληροφορίες, ζητούν επανορθώσεις όταν γραφτεί κάτι που τους θίγει, αναδημοσιεύουν το περιεχόμενό τους και κάνουν αφοριστικές συγκρίσεις με την παραδοσιακή δημοσιογραφία.

Παρά την παντελή απουσία αξιόπιστων μετρήσεων για την πραγματική επισκεψιμότητα που συγκεντρώνουν τα συγκεκριμένα μπλογκ (κάτι που συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό και για τις επίσημες ενημερωτικές ιστοσελίδες, με ταυτότητα, διεύθυνση και νομική υπόσταση), η αναγνώριση αυτή είναι αισθητή και μετράται από τις αυξομειώσεις των επισκέψεων και τις αναφορές σε αυτά ως πηγές ειδήσεων, ακόμη κι αν αυτές έχουν κλαπεί από αλλού.

Εν μέρει, βέβαια, αυτή η αναγνώριση είναι ανακυκλούμενη μεταξύ ομοειδών ιστολογίων. Η περιήγηση σε δεκάδες από αυτά οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μεταξύ τους λειτουργούν σαν μια γειτονιά που έχει συγγενείς και συνεταίρους, φίλους και εχθρούς, αρχηγούς και οπαδούς.

Αξιοποιώντας τα στοιχεία που δίνει δημοσίως η υπηρεσία Adplanner της Google (εργαλείο για διαφημιστές), διαπιστώνουμε ότι κάθε μπλογκ μοιράζεται σημαντικό ποσοστό των επισκεπτών του με φιλικά ή αντίπαλα μπλογκ.

Οι... συγγενείς

Το «Τρωκτικό» έχει μεγαλύτερη συγγένεια κοινού με τα nonews-news.blogspot.com (φαινομενικά φιλικό προς την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα»), showbiz.com (κυπριακό), fimotro.blogspot.com (αποδίδεται στον δημοσιογράφο Γ. Παπαγιάννη), trelokouneli.-blogspot.com, press-gr.blogspot.com, kafeneio-gr.blogspot.com και ενημερωτικές ιστοσελίδες όπως οι newsit.gr (του Ν. Ευαγγελάτου), zougla.gr (του Μ. Τριανταφυλλόπουλου), gaz-zetta.gr (αθλητικό, που προμοτάρεται από το troktiko) και tlife.gr (της Τ. Στεφανίδου).

Κι αυτά, με τη σειρά τους, μοιράζονται κοινό με τα kourdistoportocali.com, enimerosi24.gr, papatzides.blogspot.com, antinews.com, taxalia.blogspot.com, parapolitiki.com, sibilla-gr-sibilla.blogspot, ksipnistere.blogspot.com, mediasoup.gr, gossip-tv.gr, freegossip.gr, espressonews.gr, stifora.gr κ.ά.

Το «Τρωκτικό» (το οποίο την Παρασκευή το βράδυ ανακοίνωσε ότι διακόπτει την λειτουργία του) καταγράφει μηνιαίως περίπου 1,5 εκατομμύριο επισκέψεις (εκ των οποίων 820.000 είναι «μοναδικοί» επισκέπτες, δηλαδή μετρώνται μόνο μία φορά, ανεξάρτητα από το πόσες φορές ξαναεπισκέφθηκαν το μπλογκ την ίδια μέρα). Τα υπόλοιπα μπλογκ έχουν από λίγες χιλιάδες μέχρι το πολύ 140.000 hits.

Για το τι μπορεί να αποφέρει ένα λινκ από αυτούς, ενδεικτική είναι η περίπτωση ενός μάλλον άσημου προσωπικού μπλογκ που πρόσφατα δοκίμασε αυτή την εμπειρία. Στις 5 Μαΐου, ο διαχειριστής του έκανε μια ανάρτηση σχετική με τη μεγάλη απεργιακή διαδήλωση και τον τρόπο που βίωσε τα δραματικά γεγονότα της μέρας. Ενα εντυπωσιακό στιγμιότυπο έξω από τη φλεγόμενη τράπεζα της Marfin, το οποίο περιέγραψε, προσέλκυσε το ενδιαφέρον του «Τρωκτικού», που την αναδημοσίευσε.

Μέσα σε δύο ώρες, το μικρό μπλογκ -που συνήθως είχε περίπου 150 επισκέψεις τη μέρα- κατέγραψε 8.500 επισκέψεις προερχόμενες μόνο από το «Τρωκτικό». Η επισκεψιμότητά του έκτοτε έχει αυξηθεί κατά 30% σε μόνιμη βάση.

Η διαφορά, βέβαια, ήταν ότι η μάζα των νεοφερμένων επισκεπτών κουβάλησε μαζί της και την κουλτούρα που συνοδεύει τα μαζικής απήχησης μπλογκ στιλ «Τρωκτικού»: Εβριζαν, απέδιδαν τα πάντα σε ανθελληνισμό και στις μυστικές υπηρεσίες, χαρακτήριζε τις αντίθετες απόψεις «φασιστικές» και αδυνατούσαν να διαλεχθούν. Και φυσικά σχολίαζαν ανώνυμα.

Οσοι θυμούνται το επίπεδο των σχολίων που χαρακτήριζαν την ποιότητα του press-gr, του πρώτου μπλογκ που διεκδικούσε μέχρι πριν από 2-3 χρόνια τα πρωτεία της εγχώριας διαδικτυακής ενημέρωσης, καταλαβαίνουν γιατί οι επίγονοί του, αν και ακολούθησαν τη γενικότερη φιλοσοφία του, έχουν αφαιρέσει από τους επισκέπτες τη δυνατότητα σχολιασμού.

Υπάρχει, βέβαια, και η δυνατότητα ελέγχου τους (μέσω του moderation), αλλά ελάχιστοι το προτιμούν, καθώς προϋποθέτει επαγρύπνιση και σαφείς όρους εκ μέρους του εκάστοτε διαχειριστή περί «αποδεκτών» ή μη σχολίων, τους οποίους πρέπει να σέβεται και ο ίδιος.

Τα αλληλοκαρφώματα

Στα εγχώρια ενημερωτικά μπλογκ, όμως, οι κανόνες δεν είναι τόσο σαφείς. Ενώ ευαγγελίζονται τον πλουραλισμό στην ενημέρωση, την ελευθερία του λόγου, τη διαφάνεια, την ανεξαρτησία από συμφέροντα και άλλα ρομαντικά, τελικά δείχνουν να αναπαράγουν σε μεγάλο βαθμό τις παθογένειες της βιομηχανίας του τύπου και της ίδιας της κοινωνίας.

Σε μια κοινωνία τόσο διεφθαρμένη όσο η ελληνική, η «εναλλακτική» δημοσιογραφία του Διαδικτύου διακρίνεται για τα αλληλοκαρφώματα των δημοσιογράφων-«μπλόγκερ», που υποδαυλίζονται από αντιπαλότητες μεταξύ τους, εξαιτίας κυρίως της διασύνδεσής τους -φανερής ή κρυφής- με εκδοτικά συγκροτήματα, επιχειρηματίες και πολιτικούς.

Η ανωνυμία ή ψευδωνυμία τους, που εξ ορισμού συνιστά ένα από τα σημαντικότερα όπλα που προσφέρει ο παγκόσμιος ιστός στους πολίτες για να ελέγξουν τους φορείς της εξουσίας, στο συγκεκριμένο τμήμα της μπλογκόσφαιρας λειτουργεί σαν προπέτασμα για να εξυπηρετούνται επιχειρηματικά και πολιτικά συμφέροντα, να καλλιεργείται κραυγαλέα προπαγάνδα και να εκτοξεύονται επιθέσεις που αν δημοσιεύονταν στα παραδοσιακά ΜΜΕ θα ήταν μηνύσιμες.

Και, το χειρότερο, όπως διαπιστώνουν με λύπη τους χιλιάδες άλλοι μπλόγκερ, είναι ότι τροφοδοτεί με επιχειρήματα όσους ονειρεύονται τον έλεγχο του Διαδικτύου με το πρόσχημα της εκκαθάρισής του.

epilektika