Το όνομά του συνδέθηκε άρρηκτα με την «χρυσή» εποχή του ελληνικού κινηματογράφου. Γιάννης Δαλιανίδης. Ο πιο εμπορικός σκηνοθέτης στην ιστορία του εγχώριου σινεμά. Ο μοναδικός δημιουργός που η υπογραφή του σε μία ταινία συνεπάγετο την εμπορική της επιτυχία. Και ο μοναδικός σκηνοθέτης, που του χρωστάνε την καριέρα τους μερικές από τις πιο λαμπερές πρωταγωνίστριες της ελληνικής κινηματογραφικής βιομηχανίας του ’60.
Οι πρωτιές όμως για τον 87χρονο Γιάννη Δαλιανίδη, που «έφυγε» το Σάββατο το πρωί, δεν σταματάνε εκεί. Οι ταινίες του έχουν λατρευτεί από χιλιάδες θεατές (παλιούς και νέους), αλλά έχουν συγκεντρώσει και τα πυρά αρκετών σκληροπυρηνικών σινεφίλ. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, υπάρχει ένας κοινός τόπος. Η αναγνώριση στο πρόσωπο του Γιάννη Δαλιανίδη ενός «δαιμόνιου», αεικίνητου και ικανότατου δημιουργού, που εισήγαγε στον ελληνικό κινηματογράφο ένα ολοκαίνουριο είδος. Το μιούζικαλ.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, με πενιχρά κινηματογραφικά μέσα ο Γιάννης Δαλιανίδης χαρίζει στο ευρύ κοινό αυτό ακριβώς που ζητάει… Τραγούδι, χορό, ατάκες, φτερά και πούπουλα! Παίρνει το είδος της «μουσικής κωμωδίας», που εκείνη την περίοδο (για την ακρίβεια λίγο νωρίτερα) ανθεί στο Hollywood και το προσαρμόζει στα ελληνικά δεδομένα. «Μερικοί το προτιμούν κρύο», «Κάτι να καίει», «Κορίτσια για φίλημα», «Ραντεβού στον αέρα», «Οι θαλασσιές οι χάντρες», «Γοργόνες και μάγκες»… Με τις ταινίες του μεγαλώνει και ονειρεύεται μία ολόκληρη γενιά. Και το εκπληκτικό είναι ότι μεγαλώνει και η επόμενη και η μεθεπόμενη…
Όχι, δεν είναι κινηματογράφος υψηλής τέχνης και κουλτούρας. Είναι ένα σινεμά ευρείας κατανάλωσης, αλλά εξαιρετικά ειλικρινές και έντιμο. Ένα «λαϊκό» σινεμά, που μοιάζει να ταιριάζει απόλυτα με τις απαιτήσεις μίας αναπτυσσόμενης κινηματογραφικής βιομηχανίας. Κι ο Γιάννης Δαλιανίδης είναι ένας εμπνευσμένος «εργάτης» αυτής της βιομηχανίας, που την εξέλιξε και την ανανέωσε.
Ένας δημιουργός, που δεν στηρίχτηκε στη λάμψη των πρώτων ονομάτων. «Έφτιαξε» σταρ. Δημιούργησε σχολή. Και δικαίως του ανήκει ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο (αν όχι το μεγαλύτερο!) της «χρυσής» εποχής του ελληνικού κινηματογράφου.
Ορισμένα πράγματα δεν είναι τυχαία. Θα πρέπει να είσαι αφελής για να παραγνωρίσεις τρία στοιχεία – κλειδιά στην καριέρα του Γιάννη Δαλιανίδη. Είναι ο πιο εμπορικός σκηνοθέτης στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Και είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από δύο πολύ μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες, σε εμπορικό πάντα επίπεδο. Η μία στη δημόσια τηλεόραση (όταν ακόμα αυτή ήταν στα σπάργανα) και η άλλη στην ιδιωτική (επίσης στο ξεκίνημά της). Ο λόγος φυσικά, για το «Λούνα Παρκ» (1974-1981) και το «Ρετιρέ» (1990 – 1992). Ο Γιάννης Δαλιανίδης είχε αυτό το μαγικό άγγιγμα του Μίδα. Και το είχε για 35 και πλέον χρόνια…
Στα 40 χρόνια της σκηνοθετικής του καριέρας – από τη «Μουσίτσα» το 1959 μέχρι τις τηλεοπτικές «Μικρές αμαρτίες» το 1999 – ο Γιάννης Δαλιανίδης «βάφτισε» σταρ τη Ζωή Λάσκαρη (εκείνος άλλωστε της χάρισε το όνομά της, αφού το πραγματικό της επίθετο είναι Κουρούκλη) με τον «Κατήφορο», τάραξε τα νερά με τον «Νόμο 4000» (μία από τις ωραιότερες ταινίες του), εισήγαγε το κινηματογραφικό είδος του μιούζικαλ, από το οποίο αναδείχτηκε μία ολόκληρη φουρνιά ηθοποιών, αρνήθηκε να «υποκλιθεί» στην φίρμα της Αλίκης Βουγιουκλάκη (που ανέκαθεν τον κατηγορούσε ότι δεν ήξερε να κάνει σινεμά, επειδή δεν τις έκανε τα γκρο πλαν που ήθελε!), σύστησε τη νέα γενιά πρωταγωνιστών της δεκαετίας του ’80 με τα «Τσακάλια» το 1981 και υπέγραψε μία υποδειγματική τηλεοπτική δουλειά με το «Τρίτο Στεφάνι» το 1995.
Πέρα όμως από την επαγγελματική του σταδιοδρομία, ο Γιάννης Δαλιανίδης υπήρξε ένας τζέντλεμαν, που δεν παρασύρθηκε ποτέ από την απατηλή λάμψη της επιτυχίας. Ίσως επειδή την είχε κατακτήσει με περισσή δουλειά και πραγματικό πάθος. Γλυκύτατος, αθόρυβος, ακούραστος, διαυγής μέχρι το τέλος…
Το τελευταίο χειροκρότημα, σήμερα στις 3 το μεσημέρι στο Α’ Νεκροταφείο (όπου και κηδεύεται με πολιτική κηδεία, κατόπιν επιθυμίας του), είναι το λιγότερο για έναν άνθρωπο που σφράγισε ανεξίτηλα τις κινηματογραφικές μας αναμνήσεις…
Οι πρωτιές όμως για τον 87χρονο Γιάννη Δαλιανίδη, που «έφυγε» το Σάββατο το πρωί, δεν σταματάνε εκεί. Οι ταινίες του έχουν λατρευτεί από χιλιάδες θεατές (παλιούς και νέους), αλλά έχουν συγκεντρώσει και τα πυρά αρκετών σκληροπυρηνικών σινεφίλ. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, υπάρχει ένας κοινός τόπος. Η αναγνώριση στο πρόσωπο του Γιάννη Δαλιανίδη ενός «δαιμόνιου», αεικίνητου και ικανότατου δημιουργού, που εισήγαγε στον ελληνικό κινηματογράφο ένα ολοκαίνουριο είδος. Το μιούζικαλ.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, με πενιχρά κινηματογραφικά μέσα ο Γιάννης Δαλιανίδης χαρίζει στο ευρύ κοινό αυτό ακριβώς που ζητάει… Τραγούδι, χορό, ατάκες, φτερά και πούπουλα! Παίρνει το είδος της «μουσικής κωμωδίας», που εκείνη την περίοδο (για την ακρίβεια λίγο νωρίτερα) ανθεί στο Hollywood και το προσαρμόζει στα ελληνικά δεδομένα. «Μερικοί το προτιμούν κρύο», «Κάτι να καίει», «Κορίτσια για φίλημα», «Ραντεβού στον αέρα», «Οι θαλασσιές οι χάντρες», «Γοργόνες και μάγκες»… Με τις ταινίες του μεγαλώνει και ονειρεύεται μία ολόκληρη γενιά. Και το εκπληκτικό είναι ότι μεγαλώνει και η επόμενη και η μεθεπόμενη…
Όχι, δεν είναι κινηματογράφος υψηλής τέχνης και κουλτούρας. Είναι ένα σινεμά ευρείας κατανάλωσης, αλλά εξαιρετικά ειλικρινές και έντιμο. Ένα «λαϊκό» σινεμά, που μοιάζει να ταιριάζει απόλυτα με τις απαιτήσεις μίας αναπτυσσόμενης κινηματογραφικής βιομηχανίας. Κι ο Γιάννης Δαλιανίδης είναι ένας εμπνευσμένος «εργάτης» αυτής της βιομηχανίας, που την εξέλιξε και την ανανέωσε.
Ένας δημιουργός, που δεν στηρίχτηκε στη λάμψη των πρώτων ονομάτων. «Έφτιαξε» σταρ. Δημιούργησε σχολή. Και δικαίως του ανήκει ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο (αν όχι το μεγαλύτερο!) της «χρυσής» εποχής του ελληνικού κινηματογράφου.
Ορισμένα πράγματα δεν είναι τυχαία. Θα πρέπει να είσαι αφελής για να παραγνωρίσεις τρία στοιχεία – κλειδιά στην καριέρα του Γιάννη Δαλιανίδη. Είναι ο πιο εμπορικός σκηνοθέτης στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Και είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από δύο πολύ μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες, σε εμπορικό πάντα επίπεδο. Η μία στη δημόσια τηλεόραση (όταν ακόμα αυτή ήταν στα σπάργανα) και η άλλη στην ιδιωτική (επίσης στο ξεκίνημά της). Ο λόγος φυσικά, για το «Λούνα Παρκ» (1974-1981) και το «Ρετιρέ» (1990 – 1992). Ο Γιάννης Δαλιανίδης είχε αυτό το μαγικό άγγιγμα του Μίδα. Και το είχε για 35 και πλέον χρόνια…
Στα 40 χρόνια της σκηνοθετικής του καριέρας – από τη «Μουσίτσα» το 1959 μέχρι τις τηλεοπτικές «Μικρές αμαρτίες» το 1999 – ο Γιάννης Δαλιανίδης «βάφτισε» σταρ τη Ζωή Λάσκαρη (εκείνος άλλωστε της χάρισε το όνομά της, αφού το πραγματικό της επίθετο είναι Κουρούκλη) με τον «Κατήφορο», τάραξε τα νερά με τον «Νόμο 4000» (μία από τις ωραιότερες ταινίες του), εισήγαγε το κινηματογραφικό είδος του μιούζικαλ, από το οποίο αναδείχτηκε μία ολόκληρη φουρνιά ηθοποιών, αρνήθηκε να «υποκλιθεί» στην φίρμα της Αλίκης Βουγιουκλάκη (που ανέκαθεν τον κατηγορούσε ότι δεν ήξερε να κάνει σινεμά, επειδή δεν τις έκανε τα γκρο πλαν που ήθελε!), σύστησε τη νέα γενιά πρωταγωνιστών της δεκαετίας του ’80 με τα «Τσακάλια» το 1981 και υπέγραψε μία υποδειγματική τηλεοπτική δουλειά με το «Τρίτο Στεφάνι» το 1995.
Πέρα όμως από την επαγγελματική του σταδιοδρομία, ο Γιάννης Δαλιανίδης υπήρξε ένας τζέντλεμαν, που δεν παρασύρθηκε ποτέ από την απατηλή λάμψη της επιτυχίας. Ίσως επειδή την είχε κατακτήσει με περισσή δουλειά και πραγματικό πάθος. Γλυκύτατος, αθόρυβος, ακούραστος, διαυγής μέχρι το τέλος…Το τελευταίο χειροκρότημα, σήμερα στις 3 το μεσημέρι στο Α’ Νεκροταφείο (όπου και κηδεύεται με πολιτική κηδεία, κατόπιν επιθυμίας του), είναι το λιγότερο για έναν άνθρωπο που σφράγισε ανεξίτηλα τις κινηματογραφικές μας αναμνήσεις…
nooz.gr
elegsis
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου