30/7/10

Φάκελος ΕΥΤΥΧΙΑ: Τα γονίδια κάνουν τη διαφορά

ΦΑΚΕΛΟΣ: ΕΥΤΥΧΙΑ
Οπως δείχνουν οι τελευταίες έρευνες, η προδιάθεσή μας προς την ευτυχία ή την κατάθλιψη εξαρτάται άμεσα από τα γονίδιά μας, καθώς και από τη δραστηριότητα στα διάφορα μέρη του εγκεφάλου μας. Αντίθετα, δεν φαίνεται να παίζουν ιδιαίτερο ρόλο η μόρφωση και το χρήμα, ούτε τα νιάτα και ο γάμος...

Από τους πρώτους που συνέδεσαν την ευτυχία με τα γονίδια ήταν ο Ντέιβιντ Λίκεν, συμπεριφορικός γενετιστής και καθηγητής Ψυχολογίας και Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, διάσημος για τις μελέτες του σε δίδυμα αδέλφια. «Ότι οι διαφορές που παρατηρούνται στα στιγμιαία αισθήματα υποκειμενικής ικανοποίησης του κάθε ανθρώπου καθορίζονται κατά το ήμισυ από τη μεγάλη γενετική λοταρία που λαμβάνει χώρα κατά τη σύλληψή του ενώ το υπόλοιπο μισό εξαρτάται από τις εύνοιες της τύχης,τα καλά και τα κακά που θα έχει στη ζωή του».

Ατομικός «θερμοστάτης» της διάθεσης


Αυτό τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο καθένας από εμάς έχει ένα γενετικά «προκαθορισμένο σημείο ευτυχίας», κατά τον ίδιο τρόπο που έχει μια προκαθορισμένη τιμή αρτηριακής πίεσης ή, όπως υποστηρίζουν ορισμένες θεωρίες, μια προκαθορισμένη τιμή βάρους. Είναι, δηλαδή, σαν να έχουμε ένα είδος «θερμοστάτη» που μας κάνει, γενικώς ως προσωπικότητες, περισσότερο χαρούμενους ή περισσότερο κατσούφηδες. Μπορεί κατά καιρούς διάφορα γεγονότα να μας κάνουν πιο ευτυχισμένους ή δυστυχισμένους, ύστερα από λίγο όμως η επίδραση αυτή περνάει και γυρίζουμε ξανά στο επίπεδο ευτυχίας που ορίζει ο γενετικός «θερμοστάτης» μας. Σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν διεξαχθεί, εκτός από αυτό το γενετικά προκαθορισμένο 50%, οι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την προσωπική μας ευτυχία είναι κατά 10% οι περιστάσεις και κατά 40% οι δραστηριότητες που μας προκαλούν ένα αίσθημα ικανοποίησης.

Το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία


Από την πλευρά της, η ψυχολογία τις τελευταίες δεκαετίες έχει αρχίσει να διερευνά όλο και περισσότερο το «μυστήριο» της ευτυχίας. Από τους πρωτοπόρους και πλέον παραγωγικούς στον τομέα αυτόν είναι ο Εντουαρντ Ντίνερ, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, γνωστός και ως «Δρ Ευτυχία». Οι έρευνες που διεξάγει εδώ και 25 χρόνια γύρω από το τι κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους και τι όχι έχουν συχνά καταλήξει σε συμπεράσματα που εκπλήσσουν. Για παράδειγμα, αν και πολλοί το λοιδορούν, το γνωστό ρητό σχετικά με το ότι «το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία» φαίνεται ότι είναι πέρα για πέρα αληθινό. Οι μελέτες του κ. Ντίνερ, οι οποίες έχουν επιβεβαιωθεί και από άλλους ερευνητές, έδειξαν ότι από τη στιγμή που έχουμε αρκετά χρήματα ώστε να καλύπτουμε τις βασικές ανάγκες μας η επιπλέον αύξηση του εισοδήματός μας συμβάλλει ελάχιστα- ή και καθόλου- στο αίσθημα ικανοποίησης που έχουμε από τη ζωή μας.

Μόρφωση και νειάτα δεν... αποδίδουν


Η αεροβική άσκηση, όπως το ποδήλατο, θεωρείται ιδανική για τη βελτίωση της διάθεσης Η μόρφωση και η ευφυΐα φαίνεται επίσης ότι έχουν ελάχιστη- ή και μηδαμινή- επιρροή στην ευδαιμονία μας. Η δε αντίληψη ότι τα νιάτα μάς κάνουν να αντιμετωπίζουμε τη ζωή με μεγαλύτερη ευχαρίστηση και αισιοδοξία καταρρίφθηκε πρόσφατα από μια έρευνα του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των Ηνωμένων Πολιτειών η οποία διαπίστωσε ότι οι πιο ηλικιωμένοι είναι περισσότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους. Σύμφωνα με αυτήν, τα άτομα ηλικίας 20-24 ετών είναι θλιμμένα κατά μέσον όρο για 3,4 ημέρες τον μήνα, ενώ στις ηλικίες των 65-74 ετών ο αριθμός μειώνεται στο 2,3. Το ζήτημα, τονίζουν οι ερευνητές, δεν έχει σχέση με το «χάσμα των γενεών»: οι ηλικιωμένοι φαίνεται να έχουν λιγότερο στρες και να αντιμετωπίζουν λιγότερα πρακτικά και συναισθηματικά προβλήματα από τους νέους. Οι ειδικοί έχουν επίσης αρχίσει να αμφισβητούν την ως πρόσφατα παγιωμένη πεποίθηση ότι ο γάμος ενισχύει το αίσθημα της ευτυχίας. Αν και σταθερά οι παντρεμένοι δηλώνουν πιο ευτυχισμένοι από τους ανύπαντρους, νέα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν αυξημένη προδιάθεση προς την ευτυχία τείνουν περισσότερο να παντρεύονται, γεγονός το οποίο υποδηλώνει ότι περισσότεροι παντρεμένοι είναι «εκ φύσεως» ευτυχισμένες προσωπικότητες. Αν, τέλος, ανήκετε στην κατηγορία αυτών που κοιτάζουν με δυσπιστία τους «Βορείους» που επιμένουν ότι εμείς στην Ελλάδα θα πρέπει να είμαστε από τους ευτυχέστερους ανθρώπους στον κόσμο αφού ζούμε στη λιακάδα, οι έρευνες σας δικαιώνουν. Σύμφωνα με μια μελέτη που διενεργήθηκε την προηγούμενη δεκαετία στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και δεν υπάρχει κανένας απολύτως απτός λόγος που να δικαιώνει αυτή την πεποίθηση, οι κάτοικοι των ψυχρών Μεσοδυτικών Πολιτειών πιστεύουν ότι αυτοί που ζουν στην ηλιόλουστη Καλιφόρνια είναι πιο ευτυχισμένοι ενώ οι Καλιφορνέζοι έχουν και οι ίδιοι την εντύπωση ότι είναι περισσότερο ευτυχισμένοι από τους Μεσοδυτικούς, χωρίς αυτό να ισχύει στην πραγματικότητα.



elegsis


thanks to LiLa